ساخت اضافه در زبان فارسی از منظر دستور ساخت گلدبرگ

دستور ساخت گلدبرگ یکی از رویکردهای مطرح در زبان­­شناسی شناختی است که در آن ساخت به عنوان واحد اصلی زبان قلمداد می­شود. مقاله حاضر در صدد است تا با تکیه بر مبانی و اصول مطرح در این دستوربه بررسی و تحلیل انواع ساخت­های اضافه در زبان فارسی بپردازد. از این رهگذر، در مقاله حاضر این دستور مبنای تحلیل و مطالعه قرار گرفته است. سه هزار نمونه ساخت اضافه به طور تصادفی از ده شماره روزنامه جام­­جم استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفته است. طبق نتایج، ساخت­های اضافه به سه طبقه ملکی (شامل مالکیت، اضافی و تخصیصی)، توصیفی و نسبی تقسیم می­شوند و نسبت به عنوان معنای اصلی ساخت اضافه در نظر گرفته می­شود. پس از بررسی داده­ها مشاهده شد که ساخت­های اضافه ملکی بالاترین بسامد را به خود اختصاص داده­اند، پس از آن ساخت­های اضافه توصیفی بسامد بالاتری داشته و سپس ساخت­های اضافه نسبی کمترین بسامد را داشته­اند. پس از تحلیل نمونه ها، مفهوم «نسبت» به عنوان معنای ساختی در ساخت های اضافه تعیین شد و سایر مفاهیم (تخصیص، توصیف و غیره) بسطی از این مفهوم لحاظ شد.